No i w końcu dotarł!
Trumpeter T-72. Na temat czołgu nie będę się dużo rozpisywał. Legenda, umieszczony w księgach Rekordów Guinnessa. Cechą charakterystyczną jest wielkość w porównaniu do zachodnich odpowiedników. Dzięki zainstalowaniu automatu ładującego działo, ograniczono zarówno skład członków załogi, jak i masę pojazdu-około 12 ton. Pierwszy wschodni czołg z pancerzem warstwowym(choć Ural, pierwszy wypust pod tym względem był powiedzmy przeciętny), pierwszy ze skrzyniami biegów nowego typu-brak konwencjonalnych hamulców(tzw. PMS), tutaj hamują skrzynie biegów, a właściwie odpowiednie ułożenie przekładni. Zastosowane rozwiązania jak na tamte lata, odbiegają bardzo od konstrukcji T-54, czy też 55. Uwzględniając podział pojazdów w tamtych latach powiedzmy, że wyglądało to tak.T-64 czołg przełamania - pierwszy radziecki czołg bojowy (po zaprzestaniu klasyfikacji na ciężkie, średnie i lekkie) z nowatorskim silnikiem dieslowym i nowoczesnym SKO dla głównych zgrupowań CA
T-72 czołg mobilizacyjny z starym dieslem i mniej zaawansowanym SKO - dla II rzutu i dla demolodów miał najlepiej chronioną amunicje w mechanizmie amunicyjnym
T-80 czołg przełamania - pierwszy na świecie czołg z turbiną gazową o mocy w zależności od wersji od 1000 do 1250 KM a i tak wrócili do nowatorskiego diesla tym razem po latach naturalnych błędów i wypaczeń na T-64 naprawdę niezawodnego. W momencie rozpoczęcia produkcji T-80UD zaprzestano produkcji T-64B co gdyby nie upadł ZSRR mogło się przyczynić do jakieś standaryzacji np T-80U/UD/UM pancerniacy, T-72B zmechole.
Ogólnie o T-72
Czołg T-72 (Obiekt 172M) i jego wersje rozwojowe posiadają klasyczny układ konstrukcyjny kadłuba z przedziałem kierowania z przodu, bojowym w środku i napędowym z tyłu kadłuba. Kadłub T-72 jest spawany z płyt o następującej grubości – przednia górna płyta 205 mm, przednia dolna – 85 mm, boki – 70-80 mm, strop – 40 mm, dno – 10 mm, tył – 40 mm. Jedynie przednia górna płyta czołowa kadłuba wykonana została w technologii wielowarstwowej i składała się z warstw: 80 mm stali wysokiej twardości HHS, 105 mm podwójnej warstwy laminatu i 30 mm stali RHA. Wieża tej wersji T-72 była jednolicie odlewana ze stali RHA o grubości w przedniej części od 280 mm, w części bocznej-tylnej i stropowej miała grubość od 30 do 80 mm. Do otworów w stropie wieży przyspawane były płyty z wieżyczką dowódcy i włazem działonowego. Wnętrze przedziału kierowania i bojowego wyłożono wykładziną antyradiacyjną.
W pierwszej produkowanej seryjnie odmianie T-72 zamontowano dwunastocylindrowy wielopaliwowy silnik wysokoprężny W-46 o mocy 574 kW (780 KM) przy 2000 obr./min. ze sprężarką mechaniczną i rozrusznikiem-generatorem SG-10-1. Zbiorniki paliwa o pojemności 1400 litrów, z tego cztery wewnętrzne mieściły 705 litrów, pozostały zapas mieścił się w pięciu zbiornikach nadgąsienicowych, montowano również dodatkowe dwie beczki o łącznej pojemności 390 litrów. Układ przeniesienia napędu składał się z przekładni pośredniej oraz dwóch planetarnych skrzyń biegów przenoszących moc na dwie planetarne przekładnie boczne i koła napędowe. Przeniesienie mocy odbywało się mechanicznie, poprzez sterowane hydraulicznie skrzynie biegów o siedmiu biegach do przodu i jednym wstecznym, a każde przełożenie miało tzw. ustalony promień skrętu. Układ jezdny obejmował sześć par kół nośnych o średnicy 750 mm, zawieszonych na wahaczach i wałkach skrętnych (pierwsza, druga i szósta para kół nośnych miała obrotowe łopatkowe amortyzatory hydrauliczne), koła napędzające z tyłu i koła napinające z przodu. Pierwsza para kół bieżnych, przenosząca większe obciążenia w czasie jazdy w terenie, miała wzmocnioną konstrukcję zawieszenia. Gąsienice staliwne ze sworzniami metalowo-gumowymi o szerokości 580 mm, były podtrzymywane w górnym biegu przez trzy rolki. Napinanie gąsienic odbywało się mechanicznie z zewnątrz czołgu.
Uzbrojenie T-72 stanowiła gładkolufowa armata D-81T (2A26M2) kalibru 125 mm z zamkiem klinowym typu ślizgowego o długości lufy 44 kalibry. Lufa armaty była mocowana do komory zamkowej przy pomocy gwintu i posiadała przedmuchiwacz eżektorowy. Układ oporopowrotny składał się z pojedynczego opornika hydraulicznego umieszczonego z lewej dolnej strony nasady zamkowej i pneumatycznego powrotnika. Armata umieszczona była w kołysce o długości 870 mm, normalna długość drogi odrzutu wynosiła 270-320 mm, maksymalna 340 mm. Zakres położeń działa w elewacji wynosił od -6,25 stopnia do +13,75 stopnia przy włączonym stabilizatorze. Automat załadowania amunicji pozwalał na uzyskanie teoretycznej szybkostrzelności 8 strz./min., a w ręcznym trybie awaryjnym – 1-2 strz./min. Mechanizm załadowania pobierał ułożone poziomo naboje i ładunki miotające z obrotowego magazynu znajdującego się pod koszem wieży i dosyłał je do komory zamkowej. Ładowanie armaty odbywało się zawsze w tym samym położeniu kątowym działa w elewacji. Jednostka ognia do armaty wynosiła 39 nabojów rozdzielnego ładowania z ładunkiem miotającym ze spalającą się łuską, z tego 22 sztuki w automacie załadowania, a pozostałe w regałach amunicyjnych – 4 sztuki w wieży, a 13 sztuk w przedniej i środkowej części kadłuba.
Urządzenia celownicze działonowego obejmowały celownik dzienny TPD-2-49 o powiększeniu 8 razy z dalmierzem stereoskopowym i stabilizacją linii celowania w pionie oraz celownik nocny TPN-1-49 o powiększeniu 5,5 raza z reflektorem podczerwieni Ł-2AG Łuna i zasięgu obserwacji wyłącznie w trybie aktywnym do 800 m. Dodatkowo działonowy miał peryskop optyczny TNP-165A. Dowódca dysponował niestabilizowanym dzienno-nocnym przyrządem obserwacyjnym TKN-3 o powiększeniu 5 razy w dzień lub 4,2 w nocy z podświetlaczem OU-3GK i o zasięgu obserwacji nocnej w trybie aktywnym do 400 m, a także dwoma peryskopami TNPO-160. Kierowca posiadał z kolei peryskop TNPO-168W lub peryskop nocny TWNE-4B lub TWNE-4PA z kanałem aktywno-pasywnym z reflektorem FG-125 o zasięgu obserwacji 60-100 m w zależności od poziomu oświetlenia w nocy. Czołg był wyposażony w radiostację R-123M i telefon wewnętrzny R-124, żyrokompas GPK-59, a także system ochrony przed bronią masowego rażenia GO-27 z aparaturą hermetyzowania i filtrowentylacji oraz przeciwpożarową sterowanymi układem ZEC11-3 z czujnikami optycznymi i termicznymi. Dodatkowe wyposażenie inżynieryjne stanowił trał przeciwminowy KMT-6 lub lemiesz. System pokonywania przeszkód wodnych, stosowany na wszystkich czołgach rodziny T-72, pozwala na pokonywanie przeszkód wodnych o głębokości do 5 m i szerokości do 1000 m.
Dla T-72 przyjęto następujące normy eksploatacyjne (normy polskie): naprawy średnie co 7000-8000 km, naprawy główne co 13000-15000 km, remont konserwacyjny co 10 lat, resurs silnika W-46 – 2400 godzin.
Podstawowymi typami amunicji były nabój przeciwpancerny 3WBM-3 z pociskiem podkalibrowym 3BM-9 z rdzeniem stalowym, nabój 3WBM-6 z pociskiem podkalibrowym 3BM-12 z rdzeniem wolframowym, o przebijalności odpowiednio 245 i 280 mm stali RHA pod kątem 0 stopni z odległości 2000 m, nabój 3WBK-7 z pociskiem kumulacyjnym 3BK-12 o przebijalności 420 mm stali RHA pod kątem 0 stopni, nabój 3WBK-10 z pociskiem kumulacyjnym 3BK-14 o przebijalności 450 mm stali RHA pod kątem 0 stopni, a także nabój 3WOF-22 z pociskiem odłamkowo-burzącym 3OF-19 lub nabój 3WOF-36 z pociskiem 3OF-26 tego samego typu. Warto dodać, że pocisk podkalibrowy z elementami prowadzącymi w lufie tworzy zespół pocisku oznaczany odrębnie, np. dla pocisku 3BM-9 jest to zespół 3BM-10. Do miotania pocisków wszystkich typów stosowano uniwersalne ładunki miotające 4Ż40. Kolejnym modelem amunicji przeciwpancernej był od 1972 r. nabój 3WBM-7 z pociskiem podkalibrowym 3BM-15 z rdzeniem wolframowym o przebijalności 310 mm stali RHA pod kątem 0 stopni z odległości 2000 m i nabój 3WBM-8 z pociskiem podkalibrowym 3BM-17 z rdzeniem wolframowym o przebijalności 310 mm stali RHA pod kątem 0 stopni z odległości 2000 m, wprowadzono także nowe uniwersalne ładunki miotające 4Ż52.
Elektrohydrauliczny system stabilizacji działa 2E28M Sireń, z przelicznikiem, układem żyroskopów oraz wykonawczym ze wzmacniaczami lampowymi, pozwalał na naprowadzanie armaty w trybie automatycznym z prędkościami od 0,05 stopnia/sekundę do 6 stopni/sekundę, przerzutowo – do 18 stopni/sekundę. Dryf układu był ustawiany ręcznie.
Dodatkowe uzbrojenie czołgu stanowił sprzężony z armatą karabin maszynowy 6P7 PKT kalibru 7,62 mm z zapasem 2000 nabojów oraz wielkokalibrowy karabin maszynowy 6P17 NSWT kalibru 12,7 mm na podstawie ZPU-72 z celownikiem K-10T i zapasem 300 nabojów. Użycie tej broni wymagało otwarcia włazu dowódcy.
Kolejną, poważnie zmodyfikowaną wersją czołgu, był T-72A (Obiekt 176), opracowywany od 1976 r., który w latach 1979-1985 zastąpił poprzednika na liniach produkcyjnych. W T-72A, lub tez oznaczony T-72 M1 wzmocniono opancerzenie kadłuba i wieży. Na przednią górną wielowarstwową płytę kadłuba, o łącznej grubości 215 mm i budowie analogicznej jak u poprzednika, nałożono dodatkowy pancerz o grubości 16 mm ze stali wysokiej twardości HHS. Górna część układu jezdnego chroniona był odchylanymi panelami z blachy stalowej o grubości 3 mm, które miały chronić przed ładunkami kumulacyjnymi, zastosowano także ekrany przeciwnapalmowe Soda. Wieża odlewana ze stali RHA, w części czołowo-bocznej, pomiędzy odlewem stalowym o grubości warstw 120 mm i 80 mm, zastosowano 80-mm komory, które wypełniono ceramicznymi rdzeniami piaskowymi, tj. formami z piasku ceramicznego zbrojonymi prętami stalowymi. W części bocznej-tylnej i stropowej wieża to odlew stalowy o grubości od 30 do 80 mm.
Zmodyfikowany silnik T-72A typu W-46-6 o tej samej mocy posiadał jednak dłuższy resurs i wyższą kulturę pracy. Zbiorniki paliwa posiadały łączną pojemność 1200 litrów, z tego wewnętrzne 705 litrów, dodatkowo stosowano dwie beczki o łącznej pojemności 395 litrów. Zwiększono także maksymalny skok wahaczy i amortyzatorów.
Produkowane od 1981 r. czołgi T-72A posiadały nową armatę D-81TM (2A46-1) kalibru 125 mm, która w porównaniu ze starszymi wersjami 2A26M2 i 2A46 miała ulepszone układy mocowania i oporopowrotny – zamiast gwintu wprowadzono złącze bagnetowe, a w miejsce pojedynczego opornika zastosowano dwa, rozmieszczone symetrycznie względem osi lufy, co miało zniwelować schodzenie lufy armaty z linii celowania w czasie strzału. Kołyskę działa wydłużono do 1510 mm, a kąty ruchu działa w elewacji powiększono – od -5 do +15 stopni. Normalna długość drogi odrzutu wynosi 260-300 mm, maksymalna 310 mm. Modyfikacje te wpłynęły na zmniejszenie rozrzutu pocisków. Jednostka ognia wzrosła do 44 naboi, z tego połowa w automacie załadowania. Komplet amunicji został wzbogacony o nabój przeciwpancerny 3WBM-9 z pociskiem podkalibrowym 3BM-22 Zakołka z rdzeniem z wolframu o przebijalności 380 mm stali RHA pod kątem 0 stopni z odległości 2000 m, nabój 3WBK-7M z pociskiem kumulacyjnym 3BK-12M ze zmodyfikowanym zapalnikiem o przebijalności 400 mm stali RHA pod kątem 0 stopni i nabój 3WBK-10M z pociskiem kumulacyjnym 3BK-14M o przebijalności około 450 mm stali RHA pod kątem 0 stopni – w obu wprowadzono nowy typ wkładki kumulacyjnej – a także nabój 3WBK-16 z pociskiem kumulacyjnym 3BK-18 Nadieżda-K, a następnie 3WBK16M z pociskiem 3BK-18M, przebijającymi odpowiednio 500 i 550 mm stali stali RHA pod kątem 0 stopni.
Kolejną zmianą w stosunku do T-72, zwiększającą możliwości bojowe nowej odmiany, było zastosowanie nowych przyrządów celowniczych działonowego – dziennego TPD-K1 o powiększeniu 8 razy z dalmierzem laserowym i stabilizacją linii celowania w pionie oraz nocnego TPN-3-49 z reflektorem Ł-4A Łuna-4 o zasięgu w trybie aktywnym 1300 m i pasywnym 500 m. Pozostawiono niestabilizowany dzienno-nocny przyrząd obserwacyjny dowódcy TKN-3 z reflektorem podczerwieni OU-3GK. Wprowadzono analogowy przelicznik balistyczny armaty (?). W czasie walki w nocy nie jest w praktyce możliwe wykorzystanie systemu kierowania ogniem, co jednak, z uwagi na ograniczony zasięg skutecznej obserwacji, nie ma większego znaczenia. Od 1982 r. na wozach montowano system celowniczy 1A40, który następnie, w zmodyfikowanej wersji, był montowany w opisanej poniżej odmianie T-72B (często w sowieckiej terminologii określenie “system kierowania ogniem” ma węższe znaczenie niż “kompleks kierowania ogniem czołgu” – ten pierwszy składa się z kilku urządzeń celowniczych, które wraz z podsystemami stabilizacji, przeliczeniowym tworzą kompleks kierowania ogniem). Ponadto, w T-72A po raz pierwszy zastosowano wyrzutnie 902A Tucza z granatami dymnymi 3D6, mocowane po obu stronach części czołowej wieży. W pierwszej połowie lat osiemdziesiątych wprowadzono także nowe naboje przeciwpancerne do armaty 2A46 oznaczone 3WBM-11 z pociskiem podkalibrowym 3BM-26 Nadieżda z rdzeniem z wolframu o penetracji do 410 mm stali RHA pod kątem 0 stopni z dystansu 2000 m i 3WBM-12 z pociskiem podkalibrowym 3BM-29 Nadfil-2 z rdzeniem z zubożonego uranu o penetracji do 430 mm stali RHA pod kątem 0 stopni z dystansu 2000 m, a także nabój 3WBK-17 i 3WBK-17B z pociskiem kumulacyjnym w odmianach 3BK-21 i 3BK-21B przebijających 520-550 mm stali RHA pod kątem 0 stopni. Mają one silniejsze ładunki miotające 4Ż63 do wszystkich typów nabojów.
Jeżeli chcecie ciekawostek troszkę , to proszę.
Ciekawostka, akumulatorów są cztery sztuki, napięcie w instalacji wynosi 24V (2 + 2 w szeregu),ale w czasie rozruchu na rozrusznik-prądnicę idzie 48V (4 w szeregu). Silnik jest wysokoprężny, z wtryskiem bezpośrednim, o pojemności ~40 000 cm3 (!!!) i co ciekawe działa na ropie, nafcie lotniczej i na... benzynie. Sprężarka jest spora, mechaniczna, napędzana z wału głównego przez sprzęgło wiskotyczne i przekładnię 1:12, co daje jej 36 000 obr/min przy 3 000 obr/min silnika. Bez założonego filtra powietrza gwiżdze jak silnik lotniczy:) Przy jeździe w normalnym terenie silnik niemal nie odczuwa wagi (~42t!) czołgu, łatwo rozpędza go do 60km/h (gwarantuję że wrażenia niezapomniane, szczególnie na otwartym włazie i bez przednich błotników - wtedy widać jak ładnie zapylają gąsienice). Skrzynie biegów są dwie, po jednej na każdą z gąsienic, 7 biegów do przodu i jeden do tyłu, przełączane cięgłami sterującymi wybierakiem hydraulicznym, hamulce tarczowe, mokre, zintegrowane ze skrzynią. Skręt realizowany jest poprzez zmniejszenie biegu o jeden w jednej z gąsienic (na pierwszym lub wstecznym biegu jedna z nich zatrzymuje się). Aby zmniejszyć obciążenie skrzyń momentem obrotowym pomiędzy silnikiem a skrzynią znajduje się zębata przekładnia przyspieszająca (przełożenie bodaj 1:5,7), a między skrzynią a kołem napędzającym gąsienice zainstalowane są planetarne przekładnie redukcyjne.
Po prostu inna klasa, sama w sobie-mam sentyment do tego pojazdu jak i pochodnych.
PT- to nasza modernizacja , jak wiecie. Ale w porównaniu do T-72 wyszło coś jeszcze lepszego. Rozpiszę się kolejnym razem o nim. Odnosnie ERAWY-artykulik.
http://dziennikzbrojny.pl/artykuly/art, ... W_8m7YXrXg
Wrzucę może dla chętnych Vademecum, kto jest za?
O modelu słów parę.
Bestia duża, dużo dodatkowych rzeczy, które cieszą. Gumowe bandaże kół, zbiorniki na błotnikach jak i zasobniki osobno montowane-rewelka, jest miejsce na elektronikę! Bałem się, że będą już odlane z górna częścią kadłuba. Nie jest to gigant jak Leonek, ale miejsca wcale nie tak mało. Wieżyczka oddane ma kształty dobrze, ale już jarzmo mocowania armaty -mówię głośno NIE!!! Tak, chodzi mi o fartuch ochronny. Tandeta! To samo tyczy się kół napędowych i gąsiennic. Przyjdą przerobione koła i gąski od Leona-też w końcu Diehl! Cóż powoli zbieram potrzebne materiały, wymiary i zaczynam modernizację!
Zdjęcia wrzucę jak zminimalizuję do 1MB.
| Załączniki: |
|
238d18c1fc.jpeg [ 49.2 KiB | Przeglądane 4076 razy ] |
DSCN0658.JPG [ 128.58 KiB | Przeglądane 4065 razy ] |
DSCN0659.JPG [ 127.57 KiB | Przeglądane 4065 razy ] |
DSCN0660.JPG [ 128.66 KiB | Przeglądane 4065 razy ] |
DSCN0661.JPG [ 127.12 KiB | Przeglądane 4065 razy ] |
DSCN0662.JPG [ 127.5 KiB | Przeglądane 4065 razy ] |
